ඊ-බේ ( Ebay)

ebay නිර්මාණය කිරිමේ ගෞරවය හිමිවන්නේ  ප්‍රංශයේ උපන් ඉරාන ජාතික පරිගණක ඉංජිනෙරුවෙකු වු Pierre Omidyar හටය. ඔහු විසින් 1995 සැප්තැම්බර් මස, සිය වයස 29 දී පමණ ඇමරිකාවේ කැලිෆොර්නියා හිදි මෙය ආරම්භ කරන ලදි.

අන්තර්ජාල වෙලඳ පොල වෙබ් අඩවියක් ආරම්භ කිරිමේ අරමුනින් ඔහු විසින් පලමුව මෙය Auction Web යන නාමයෙන් ඉදිරිපත් කෙරුණි.

පලමුව මෙම වෙබ් අඩවිය මගින් අලෙවිකරණ ලද්දේ, ඩොලර් 14.83 කට කැඩුණ ලේසර් තුඩකි (Laser Pointer). මෙය ඔහු විසින්  විසින් තම වෙබ් අඩවියේ ක්‍රියාකාරීත්වය පරීක්ෂා කිරීම සඳහා අලෙවියට 

Pierre Omidyar

තබන ලදදකි. මෙහි අලෙවියත් සමග පුදුමයට පත් හෙතෙම,මිලදී ගත් තැනැත්තා අවබොධයකින් තොරව වැරදීමකින් මෙය මිලදී ගන්නට ඇතය සිතා ඔහුව ඇමතීමක් කර මෙය කැඩුණු ලෙසර් තුඩක් බව දැනුම් දීමක් කර ඇති අතර ඊට ප්‍රතිචාර ලෙස ඔහු තමා කඩුණු ලෙසර් තුඩවල් එකතු කරන්නෙක් බැවින් මෙය මිලදී ගත් බව දැනුම් දී ඇත.

ආරම්භයේදී  Pierre විසින් හුදෙක් විනෝදය උදෙසා තම වෙබ් අඩවිය පවත්වා ගෙන ගියද වෙබ් අඩවිය පරීෂීලකයන් වැඩි වීමත් සමග වෙබ් අඩවි සේවා සපයන්නන් (hosting provider) ඔහුට එවකට තිබූ පැකේජයට වඩා වැඩි මිලකට තිබූ පැකෙජය වෙත මාරුවීමට දැනුම් දී තිබුණි. මෙසේ වියදම වැඩිවීමත් සමග වෙබ් අඩවියේ නඩත්තුව සඳහා භාවිතා කරන්නන්ගෙන් මුදලක් අය කිරීමට හෙතෙම තීරණය කරන ලදි. ඒත් සමගම ඔහු තම ප්‍රතම සේවකයා ලෙස Chris Agarpao බඳවා ගන්නා ලදි. ඊට ටික කලකට පසු තම ව්‍යාපාරික හවුල්කරු ලෙස , Jeffrey Skoll  බඳවා ගන්නා ලදි.

1996 වසර තුල දී මෙම වෙබ් අඩවිය විසින් අලෙවි කිරීම්  250000 පමණ පවත්වා තිබුනි. එම වසර අවසානයෙදී Electronic Travel Auction  නම් සමාගමක් සමග එලබුනු ගිවිසුමකට අනුව ගුවන් ටිකත්පත් සහ ඒ අදාල දෙ අලෙවිය ආරම්හ කිරීම ebay තැබූ පලමු විශාලතම පියවර විය. මේ හෙතුව නිසා 1997 වසර ජනවාරි මස තුල ebay මගින් සිදුකල අලෙවි  ප්‍රමාණය මිලියන 2ක ඉක්මවා තිබුනි. එම වසර අවසානය වන විට තම ව්‍යාපාරයේ සහ වෙබ් අඩවියේ නාමය ebay ලෙසට වෙනස් කරන ලදි.

1998 මුල් භාගය වන විට ebay හි සේවය කල ගණන 30 ක් පමණ වූ අතර ලක්ෂ 5කට අධික භාවිතා කරන්නන් පිරිසක් විය  එම වසර අවසානයේ ebay කොටස් වෙළඳපොලට  සිය කොටස් නිකුත් කල අතර ඩොලර් 18 ට නියම කල කොටසක මිල පළමු දිනය තුල දීම ඩොලර් 53.50 දක්වා ඉහල නැගුනි 1999 වසර තුල ප්‍රථම වරට ebay ශාඛා යුරෝපයේ ආරම්භ කරන ලදී 

මෙතෙක් (2016 වන විට) ebay තුල වැඩිම මිලකට අලෙවිකරණ ලද භාණ්ඩය වන්නේ ඩොලර් මිලියන 168 කට අලෙවිකරන ලද සුපිරි නෞකාවයි. 2006 වසරේ දී මෙය මිලදී ගනු ලැබුවේ රුසියානු සුපිරි ධනපතියෙකු වූ  Frank Mulder විසිනි. ඩොලර් මිලියන 4.9 කට අලෙවිවුණු සුපිරි ගුවන් යානය සහ ඩොලර් මිලියන 2.6කට ලොව සුපිරි ධනවතෙකු වූ Warren Buffett සමග දිවා ආහාරය ගැනීමට අවස්ථාව පිලිවෙලින් දෙවන සහ තෙවන ස්ථාන හිමිකර ගනී.

ඩොලර් මිලියන 4.9 ගුවන් යානය 

ඩොලර් මිලියන 168 නෞකාව

ebay විසින් 2002 වසරේ දී paypal ද, 2005 දී skype,shopping.com, rent.com සහ 2007 දී StubHub ඇතුළු තවත් වෙබ් අඩවි රැසක් මිලදී ගන්නා ලදී. (2009 දී skype නැවත විකුණා දමන ලදී)   

අද වන විට ebay ලෝකයේ වැඩිම අදායමක් උපයන ආයතනයක් වන අතර අන්තර්ජාල භාණ්ඩ අලෙවි වෙබ් අඩවි අතරින් පළමු තැනට පත්ව තිබේ. මෙහි ප්‍රධානම තරගකරුවා ලෙස සැලකෙන්නේ amazon වෙබ් අඩවියයි    

Forbes වෙබ් අඩවි දත්ත වලට අනුව 2015 වන විට Pierre Omidyar වත්කම ඩොලර් බිලියන 8.9ක් පමණ වේ.